Cuộc Cách mạng Cam ở Ukraina không thất bại

Ngày mồng bảy tháng Hai công dân Ukraina sẽ biểu quyết vòng hai để chọn ra một tổng thống mới. Cuộc bầu cử này mang ý nghĩa gì đối với đất nước này, Nico Lange sẽ trình bày tại cuộc hội đàm với tạp chí Á-Âu (EM). Lange là người đứng đầu văn phòng nước ngoài của quỹ Konrad Adenauer tại Kiew Ukraina - 01.02.2010

EM: Năm năm trước các nhóm thân phương Tây đã dựng lên một cuộc cách mạng màu Da Cam tại Kiev. Tại sao lại da cam?

Nico Lange: Trước hết tôi muốn tranh luận với ông đôi chút về luận điểm dựng lên của ông. Cảm nhận của tôi là sự bùng nổ của phong trào phản kháng ở Ukraina chống lại tệ tham nhũng, chống lại những sai lầm về kinh tế, chống lại việc đàn áp tự do báo chí và chống lại các xu hướng độc tài của chế độ Kuchma là thực chất. Khi đó đã có một tiền sử trong phong trào "Ukraina không có Kuchma" và đã có một xã hội dân sự hoạt động ngày càng tích cực. Việc gian lận trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2004 đã làm cho cốc nước đầy tràn. Nhiều người dân Kiev đã tự nguyện tham gia biểu tình hàng đêm trong điều kiện thời tiết cực kỳ lạnh giá. Dĩ nhiên cũng có những yếu tố sắp đặt, và ở một số phần có sự tổ chặt chẽ. Màu da cam của liên minh bầu cử của Yushchenko thuộc vào những cái đó. Nhưng chỉ có đối diện với bối cảnh của những phản kháng thực lòng, những hy vọng thực lòng và những nỗ lực tham gia thực lòng của số đông dân chúng thời đó, người ta mới có thể hiểu được sự thất vọng sâu cay của người Ukraina hiện nay.

"Cởi mở về mặt xã hội, tự do báo chí còn có tác động lâu dài"

EM: Cuộc cách mạng này đã tác động tới những gì?

Lange: Nếu hôm nay ông nói chuyện với một người lái taxi ở Kiew, ông thấy người ấy sẽ tranh luận với ông về bất kỳ vấn đề chính trị nào. Đối với mỗi một vấn đề anh ta đều sẽ có một quan điểm rõ ràng, anh ta biết đến tên các chính trị gia thuộc các đảng phái trong chính phủ và trong Nghị viện, cũng như về các số các liệu kinh tế và tài chính. Ông hãy thử làm chuyện đó với một lái xe taxi tại Minsk, Moskva hoặc Astana xem sẽ thấy thế nào. Sự cởi mở của xã hội và tính đa nguyên sống động, tự do ngôn luận và tự do báo chí là những tác động lâu dài của các sự kiện mùa đông 2004.

EM: Và như vậy liệu có cái gì đó như thể một người chiến thắng, nổi lên từ cuộc cách mạng này?

Lange: Người chiến thắng khi đó là Viktor Yushchenko, và bây giờ ông ta chỉ có 5,5% số phiếu trong vòng đầu của cuộc bầu cử ngày 17 Tháng 1 năm 2010, rõ ràng lần này là người thua cuộc. Cũng có thể cuộc Cách mạng Cam cuối cùng sẽ là bục nhảy quan trọng hiện nay cho Thủ tướng Yulia Tymoshenko trong kỳ tranh cử trực tiếp ngày 7 Tháng hai tới đây.

EM: Người thua cuộc là ai?

Lange: Khi xưa là Viktor Yanukovych, người bây giờ có lẽ sẽ lại trở thành Tổng thống. Đó chính là vấn đề. Những nhà "cách mạng màu da cam" đã không thành công tại thời điểm đó để mang lại một sự thay đổi trong tầng lớp ưu tú. Không có lấy một chính trị gia duy nhất của hệ thống Kuchma bị đem ra xử trước công lý. Vụ giết hại một cách tàn bạo nhà báo Gongadze cũng đã không được giải quyết đến nơi đến chốn cũng như việc ngộ độc của Yushchenko. Những người đứng đầu hệ thống chính trị của của Ukraina trước và sau mùa đông năm 2004 chỉ khác nhau không đáng kể. Trước và sau cuộc cách mạng không tránh khỏi việc đời sống chính trị đều bị chi phối bởi cùng một nhóm nhỏ các chính trị gia. Đã không hề thực sự có một kẻ thua cuộc, không xảy ra sự trừng phạt những kẻ tội phạm và cũng không có sự đổi mới về chính trị một cách thực tâm đáng tin cậy. Và như vậy, cũng sẽ không có đổi mới thực sự, và sẽ không có bước ngoặc.

"Các nhân vật chính của cách mạng cam Yushchenko và Tymoshenko vẫn là sản phẩm của hệ thống cũ"

EM: Tại sao?

Lange: Những nhân vật chính của cách mạng "màu da cam" Yushchenko và Tymoshenko là những sản phẩm của hệ thống "cũ". Yushchenko là thủ tướng dưới thời Kuchma, Tymoshenko là một "công chúa khí đốt", và được biết đến là một nữ đầu sỏ chính trị. Mặc dù có tranh giành quyền lực ở các vị trí chính trị hàng đầu, tình trạng chính trị về mặt cá nhân vẫn có những mối liên quan nhằng nhịt. Ví dụ như một trong những người ủng hộ chính của cuộc Cách mạng Cam, ông Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Poroshenko hiện nay, trước đây là người đồng sáng lập ra Đảng các khu vực của Viktor Yanukovych. Người trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử năm 2010 hiện nay được xem như là một bất ngờ "mới" Tihipko cũng đã từng là người phụ trách chiến dịch bầu cử cho Yanukovych và từng là cố vấn cho Tymoshenko. Ông ta cũng như hầu hết mọi người khác đều từ Komsomol mà ra. Hãy thử nghiệm một tưởng tượng thú vị, giả như chính những người này giờ đây họ cũng đang đứng ở vị trí hàng đầu, nếu nước Cộng hòa Xô viết Ukraina tiếp tục tồn tại. Khi đó tất cả họ cũng chỉ là đảng viên của cùng một đảng.

Hơn nữa, ở Ukraina việc thực hiện các công việc chính trị thường rất hời hợt. Nguyên nhân sâu xa là những lợi ích kinh tế của những doanh nhân và những đầu sỏ chính trị đứng đằng sau những quân cờ chính trị kia. Điều quan trọng đối với họ chủ yếu là những con đường tiếp cận với ngân sách nhà nước và làm méo mó thị trường để trục lợi từ đó, hoặc ví dụ như trong những năm gần đây để kiếm lợi từ đất đai và bất động sản.

EM: Giờ đây khi nhìn lại những người tổ chức của cuộc cách mạng này, và những nguồn lực đã giúp họ làm nên thắng lợi người ta biết được những gì?

Lange: Tôi cũng đã có nói, rằng theo ý kiến của tôi, khi đó đúng là có một cuộc phản kháng thực lòng. Nhiều người dân Ukraina đã thực thà muốn bày tỏ, rằng họ muốn có một Ukraina khác, và họ cũng thuộc vào đại gia đình châu Âu. Trước bối cảnh của sự liên kết chặt chẽ giữa chính trị và kinh tế như đã trình bày, chắc chắn một số đầu sỏ chính trị cũng nhận thấy trong các sự kiện của cuộc Cách mạng Cam những cơ hội để giờ đây họ có thể với tới "kho thức ăn của nhà nước" mà trước đó nằm trong vòng kiểm soát của Kuchma và những người của ông ta. Có thể nói những người đó đã đầu tư vào cuộc cách mạng.

Vai trò của nước ngoài ở đây thường được thổi lên quá cao. Đó là một loại cốt truyện âm mưu theo kiểu rẻ tiền, rằng các cuộc phản kháng và các phong trào dân chủ cũng như các hình thức tự do tư tưởng nào đó luôn chỉ là do bị xúi giục qua những khiêu khích từ nước ngoài. Điều này vẫn là lối tư duy quen thuộc của thể chế độ độc tài xã hội chủ nghĩa, đáng tiếc rằng kiểu như vậy thỉnh thoảng vẫn được sử dụng trong xã hội của chúng ta. Tôi chỉ khó chịu chủ yếu ở chỗ người ta cứ dựng lên hình ảnh của những con người ngây thơ, không tự chủ và dễ dàng bị dụ dỗ, những con người không sao tránh khỏi việc bị những thế lực nào đó đứng đằng sau dật dây điều khiển. Đó quả là điều đáng mỉa mai. Tôi cũng còn nhớ như in lời tuyên bố của bà vợ của Yanukovich vào hồi mùa đông năm 2004, rất có vẻ nghiêm túc bà ta đã nói rằng những người biểu tình tất cả không chỉ đã được "Phương Tây" trả lương, mà còn bị các gián điệp phương Tây cho ăn táo tẩm ma túy của họ đem theo để dễ điều khiển. Quả thực không thể nói được thêm gì hơn.

"Cảm nhận thất bại sinh ra từ những hy vọng quá lớn tại Ukraina và cũng như trong Liên minh châu Âu"

EM: Cách mạng màu da cam đã thất bại do đâu?

Lange: Cách mạng Cam không thất bại. Giác ngộ xã hội, tự do ngôn luận và sự đa dạng của các ý kiến vẫn còn đó. Có vẻ giống như Yanukovych có thể sẽ trả thù sau khi được bầu làm tổng thống chứ không phải là việc lịch sử sẽ bị quay ngược trở lại. Nhưng Viktor Yanukovych của năm 2010 cũng đã khác với năm 2004. Đó tựu trung cũng là một kết quả.

Cảm nhận thất bại sinh ra từ những hy vọng quá lớn tại Ukraina và cũng như trong Liên minh châu Âu. Vâng chúng ta cũng đã góp phần quan trọng vào niềm mong đợi quá lớn đó qua các phương tiện truyền thông mạnh mẽ cũng như những phấn khích chính trị của chúng ta. Tại Ukraina, không thể qua đêm biến tất cả mọi thứ trở thành tốt. Đất nước này chỉ độc lập mới 18 năm trong biên giới hiện nay. Chưa hề bao giờ có một sự thay đổi hệ thống thực sự, không có sự đổi hướng, người ta đã trượt từ thời Xô viết sang thời chuyển đổi. Các phong trào tự do dân sự của những năm 80 và đầu những năm 90 đã bị những người cộng sản và các thành viên Komsomol chiếm đoạt, những người này luôn sợ Yeltsin và sợ một sự thanh trừng có thể xảy ra cũng như sợ những cải cách quyết liệt. Xuyên suốt Ukraina là những đường phân cách văn hóa và lịch sử nặng nề. Cách mạng Cam có lẽ chỉ là một cú hích trong một quá trình phát triển lâu dài và tiến hóa. Xu hướng phát triển tôi cảm thấy vẫn còn đang đúng.

EM: Người hùng Yushchenko của cuộc cách mạng sẽ ra sao?

Theo hiểu biết của tôi, ông Yushchenko vẫn sẽ tiếp tục hoạt động chính trị. Ông ta đang tiến hành tập hợp một lực lượng chính trị mới trong đảng "Ukraina của chúng tôi" của ông ta và từ những đảng phái dân tộc nhỏ khác. Một bình luận viên Ukraina mới đây đã viết rất đúng, rằng Yushchenko trong cuộc bầu cử tháng Một đã được bầu làm "hình tượng lịch sử". Bất kể người ta theo quan điểm nào, Yushchenko là một trong số ít các chính trị gia tại Ukraina đã hành động trên cơ sở của niềm tin vững chắc. Quả là bi thảm cho ông ta đã không biến những viễn kiến của mình, trong cốt lõi vẫn được nhiều Ukraina chia sẻ, thành những chính sách cụ thể.

Tôi cho rằng hoàn toàn có thể, sẽ có nhiều người tại Ukraina trong những tháng tới đây lại mong muốn thấy lại Yushchenko. Cả Yanukovych lẫn Tymoshenko trong nhiều mặt đều không được đúng mực như ông ta.

"Bà Tymoshenko là một hiện tượng"

EM: Tại sao Yulia Tymoshenko đã có thể khẳng định mình?

Lange: Bà Tymoshenko là một hiện tượng. Mặc dù cuộc khủng hoảng tài chính và kinh tế trầm trọng, mặc dù với thành tích khiêm tốn của cả hai nhiệm kỳ cầm quyền của bà ta và ví dụ như việc điều hành kém cỏi trong thời kỳ hoảng loạn vì cúm lợn trong nước, nhưng bà ta vẫn đạt đến được vòng bầu cử trực tiếp. Bà ta có một ý chí cương quyết đạt đến quyền lực, là con người có sức lôi cuốn và hấp dẫn. Bà ta là một nhà vận động bầu cử có năng khiếu, hiều một cách tinh tế cách thức xuất hiện trước công chúng đi đúng vào mong đợi của mọi người. Tất cả các nội dung chính trị bà ta luôn kiên định đặt dưới các vấn đề quyền lực. Hơn nữa, trong các cuộc tranh cử tổng thống, bà ta đã thực hiện các chiến dịch tranh cử một cách điêu luyện, thông minh và theo đúng các chuẩn mực quốc tế, được nước ngoài đánh giá cao.

EM: Liệu Ukraina một lần nữa có trở nên Nga hơn?

Lange: Đó là điều ngớ ngẩn. "Ukraina không phải là Nga", ngay cả Kuchma cũng đã nói rõ như vậy. Và Ukraina không phải bây giờ sẽ trở nên là một phần của Nga chỉ bởi vì Yanukovych hoặc bà Tymoshenko thắng cử. Cả hai họ đều là người Ukraina và đại diện cho lợi ích của Ukraina. Ukraina không có ý định bán hệ thống vận chuyển khí đốt của mình cho Nga, không ai trong số hai ứng cử viên tổng thống còn lại muốn chấm dứt các hiệp định với Liên minh châu Âu đang còn trong quá trình đàm phán. Cả hai đều muốn có các vùng tự do thương mại với Liên minh châu Âu, cả hai đều muốn có một chế độ miễn thị thực với EU. Họ chắc chắn đều muốn cải thiện quan hệ với Liên bang Nga, nhưng họ cũng đang ở vào trạng thái tồi tệ nhất trong lịch sử của Ukraina.

EM: Moscow đã có được bài học?

Lange: Có và không. Một mặt, Moscow kỳ này không ủng hộ trực tiếp bất kỳ ứng cử viên nào, và đã duy trì mối quan hệ rất tốt với cả hai người hiện vẫn đang trong cuộc đua. Không có sự can thiệp rõ ràng nào vào các chiến dịch bầu cử và thậm chí sự xung đột đáng sợ về khí đốt vào dịp cuối năm cũng đã không xảy ra. Nhưng tuy nhiên khi nhìn theo mặt khác, với những sự kiện xung quanh việc bổ nhiệm người kế nhiệm Đại sứ Chernomyrdin, lúc đó người ta có thể có những mối nghi ngờ. Bức thư ngỏ của Medvedev gửi cho Juschtschenko, đã giải thích lý do tại sao không cử Đại sứ mới chỉ định tới Kiev, nói nhẹ đi, đó là điều bất thường. Trước bối cảnh của sự thất bại đã thấy trước trong bầu cử của Yushchenko có vẻ như nhiều điều trở nên không còn cần thiết. Và ngay cả bây giờ, khi Medvedev đã cử đại sứ tới, phía Nga mặc dù vậy vẫn nhất thiết muốn tránh cuộc gặp đã thỏa thuận với Yushchenko. Tất cả điều này mang một ý rất cảm tính.

"Tương lai của Ukraina không phải được quyết định tại Brussels, Berlin hay Moskva, mà tại Kiew"

EM: Vai trò địa chính trị của Ukraina là gì hôm nay?

Lange: Tôi không phải là bạn của những quan sát địa chính trị, cũng không phải là bạn của các kiểu logic cờ tướng đó và các trò chơi có tổng bằng không liên quan đến nó. Ukraina chắc chắn là một quốc gia quan trọng đối với Đức và Liên minh châu Âu và không chỉ vì vai trò trong vận chuyển khí đốt. Theo quan điểm của tôi, tầm quan trọng hiện tại của Ukraina nằm ở chỗ, đất nước này đã bắt đầu bước vào một con đường hướng tới dân chủ hóa và hiện đại hoá, đó là cái khác với các nước cựu cộng hòa Xô viết khác, ngoại trừ các nước vùng Baltic. Ukraina có thể chứng minh cho một sự phát triển thành công qua việc thể hiện có một cái gì đó khả thi trong khu vực khác với mô hình xã hội chiếm đa số trong đó, chủ yếu nặng về tính gia trưởng và độc tài. Theo quan điểm của tôi, cả khu vực cũng như toàn bộ châu Âu sẽ hưởng lợi từ điều đó rất nhiều.

Ở đây cũng không phải là chuyện xoay quanh vấn đề "Phương Tây" và Nga đang tranh giành Ukraina về địa chính trị, như thường vẫn hay đồn đại. Trong quan điểm của Nga, có thể quả thực điều đó có một vai trò nào đấy, nhưng từ quan điểm của Liên minh châu Âu quá trình hiện đại hóa để đạt đến tiêu chuẩn châu Âu chỉ đứng vững nếu xã hội Ukraina tự mình quyết định một cách dứt khoát lựa chọn hướng đi đó. Tương lai của Ukraina không phải được quyết định tại Brussels, Berlin hay Moskva, mà tại Kiew.

EM: Các thành viên của phái Yanukovych hứa nếu thắng cử, sẽ đưa việc Ukraina công nhận Abkhazia và Nam Ossetia vào chương trình nghị sự. Liệu đấy có phải là một tín hiệu thân Nga?

Lange: Quả đúng là Yanukovych đã nhiều lần nói như vậy. Nhưng tôi tin rằng đó chỉ là một nhân vật đánh võ mồm. Từ góc độ Ukraina điều đó chẳng có ý nghĩa gì cả. Việc có đa số trong Nghị viện ủng hộ điều đó, tôi không thể tưởng tượng nổi. Ukraina với tình cảnh tại Krim đã có lý do thực sự của nó để chẳng công nhận Kosovo cũng như Nam Ossetia và Abkhazi, và theo nhìn nhận của tôi họ sẽ vẫn giữ vững quan điểm này.

Tín hiệu "thân Nga" mạnh mẽ hơn, nếu như ngài nhất quyết muốn sử dụng thuật ngữ đó, đó là việc nhấn mạnh hơn nữa về khu vực kinh tế chung với Nga, Belarus và Kazakhstan từ phái Yanukovych. Nếu như ở đây người ta quay lại tiếp nhận ý tưởng về một liên minh hải quan, điều đó sẽ hủy hoại những kế hoạch về thương mại tự do với Liên minh châu Âu.

Có lẽ Yanukovich trong trường hợp thắng cử và sau đó một thời gian có thể cũng sẽ phát hiện ra, ông ta thực chất là Ukraina như thế nào. Ông ta dĩ nhiên phải cố gắng để khẳng định vị trí của mình và không thể tiến hành một chính sách hoàn toàn phiến diện nào.

EM: Liệu Ukraina có cơ hội trong tương lai gần sẽ gia nhập EU? Liệu điều đó có là điều mong muốn có giá trị của đất nước?

"Đối với các công dân của Ukraina, hướng về phía EU là điều vô cùng quan trọng,"

Lange: Đối với các công dân của Ukraina hướng về phía EU là điều vô cùng quan trọng. Không biết bao nhiêu lần người ta đã nghe những ý kiến cho rằng Ukraina phải là một "cầu nối" giữa Nga và Liên minh châu Âu. Chẳng có ai thích thú việc sống trên một cây cầu. Liên minh châu Âu cung cấp một mô hình sống cho người dân và các tiêu chuẩn vật chất, chính trị và xã hội đã được thử thách. Điều này không chỉ hấp dẫn đối Ukraine, mà còn chỉ ra những giải pháp thiết thực cho các vấn đề xã hội và các mô hình cho cải cách. Người ta có thể định hướng vào đấy, có thể học hỏi ở các nước thành viên mới và cũ của EU để tránh việc phải phát minh lại cái bánh xe từ đầu. Còn những gì liên quan đến những khả năng trở thành ứng cử viên thì theo nhìn nhận của tôi, những khả năng đó còn tốt hơn nhiều những gì hiện hành được nói tới trong EU và tại Ukraina. Với quyết tâm chính trị, Ukraina có thể tạo đà phát triển nhanh chóng và thúc ép Liên minh châu Âu với bằng những sự kiện thực tế. Nhưng đáng tiếc rằng cho đến nay, mọi sự vẫn mắc kẹt trong những bày tỏ ý định. Nếu các chính trị gia Ukraina hiểu rằng họ phải bắt đầu độc lập tiến hành công cuộc cải cách, và thực hiện thành thành công một vài đề án cải cách, sau đó với những cái đó họ mới có thể gây áp lực lên EU được.

EM: Liệu việc gia nhập EU của Ukraina có là điều mong muốn của Liên minh châu Âu?

Lange: Điều đó phụ thuộc vào giới hạn thời gian quan sát. Trong ngắn hạn dĩ nhiên quá trình gia nhập của Ukraina sẽ đem lại rất nhiều vấn đề nghiêm trọng. EU gần đây đã có được những kinh nghiệm nặng nề với Bulgari và Rumani. Ukraina là nước rất lớn và có nhiều vấn đề trầm trọng về mặt tham nhũng, về kinh tế, và còn nhiều khiếm khuyết trong vấn đề nhà nước pháp quyền, những cái đó đã cản trởhầu như tất cả mọi nỗ lực hiện đại hóa. EU thực sự cũng đã cố gắng thiết lập một con đường hội nhập mới bằng việc tạo quan hệ đối tác phương Đông, bằng đề xuất tự do thương mại và liên kết chính trị. Về lâu dài theo nhìn nhận của tôi EU sẽ phải mở rộng, để có thể tiếp tục đảm nhiệm vai trò đầu tàu về mặt kinh tế và chính trị trên thế giới và để giữ vững mức độ của sự thịnh vượng của công dân EU. Ukraina là một quốc gia châu Âu không có gì phải nghi ngờ, thì rõ ràng nó thuộc vào các ứng cử viên hợp lý.

EM: Việc Kiew mong muốn trở thành thành viên chính thức của NATO và việc có thể trở thành một thành viên của EU liên quan gì với nhau?

Lange: Một thời gian dài ở Ukraina người ta nghĩ, chỉ có một con đường hợp lý duy nhất, trước tiên là gia nhập NATO và sau đó là gia nhập EU. Nhiều các tiêu chí quả thực có sự trùng lặp, và đã là thành viên của NATO thì dễ dàng đạt đến kết quả hơn. Giờ đây tình hình trong mối liên quan tới NATO đã lại trở nên một nghịch lý. Mặc dù có quyết định từ Bucharest rằng Ukraina sẽ trở thành thành viên của liên minh này, thế nhưng cả ở NATO lẫn tại Ukraina vấn đề vẫn chưa thấy nổi lên trong chương trình nghị sự. Tôi có cảm giác, cả trong NATO lẫn ở trong đường lối chính trị của Ukraina và trong xã hội ở đó hiện nay vẫn chưa có một quan điểm rõ ràng. Là hậu quả của những tiến triển này, tại Ukraina sẽ có những cuộc thảo luận về hai quá trình hội nhập ngày càng độc lập hơn đối với nhau. Kết quả thế nào, vẫn là điều còn bỏ ngỏ.

"Các cử tri Ukraina nhận thấy hầu như không có khác biệt nào về đạo đức giữa các ứng cử viên"

EM: Yulia Tymoshenko đã kêu gọi các cử tri thuộc phái màu da cam trước đây hãy hỗ trợ bà ta trong cuộc chiến chống lại bọn "tội phạm" và "bóng ma của quá khứ". Bà ta muốn nói về những ai vậy?

Lange: "Nó không chỉ có riêng ở Ukraina, trong các cuộc tranh cử người ta thường hay tìm mọi cách để bôi xấu đối thủ chính trị. Bà Tymoshenko dĩ nhiên cũng phải cố gắng huy động phái "da cam" khi xưa một lần nữa, để có được cơ hội cân bằng khoảng cách 10% đứng sau Yanukovich. Bà ta, đặc biệt là ở miền tây Ukraina, trong nhiều năm liền đã bị cho là kẻ độc tài thân Moskva và do đó đã bị mất đi sự hỗ trợ. Tổng thống Yushchenko qua việc tấn công bà ta và qua việc gọi bà ta là "kẻ bị Moskva điều khiển" cũng đã đóng góp thêm phần vào đó. Tuy nhiên tôi nghi ngờ vào cái logic "tốt" và "xấu" của năm 2004 đến năm 2010 vẫn còn tác dụng. Các cử tri Ukraina nhận thấy hầu như không có khác biệt nào về đạo đức giữa các ứng cử viên.

EM: Những hậu quả nào sẽ được dự kiến, nếu kết quả bầu cử trực tiếp giữa các ứng cử viên rất sát nút?

Lange: Một kết quả sát nút sẽ không tốt. Cả hai bên đều đang chuẩn bị đánh động công chúng ngay từ bây giờ cho việc đưa đơn kiện kết quả bầu cử và có thể sẽ có biểu tình phản đối. Có lẽ sẽ có những cuộc tranh chấp pháp lý mới, sẽ có các cuộc động viên lực lượng xuống đường và tiếp theo là các cuộc đàm phán chính trị gay go để đạt được đến thỏa thuận mong đợi.

"Với cuộc bầu cử vào ngày 7 Tháng hai sẽ không có gì thay đổi ở Ukraine "

EM: Các đảng phái có chương trình hành động như thế nào? Liệu có một mối quan tâm quốc gia, một mục tiêu bao trùm, có cái để phân biệt giữa các đảng phái và làm cho bầu cử trở thành việc quyết định hướng đi hoặc quyết định nguyên lý?

Lange: Đảng phái tại Ukraina là một mạng lưới quy tụ vào cá nhân, một phong trào liên kết lỏng lẻo xung quạnh một nhân vật đứng đầu xuất phát từ nhiều lợi ích hoàn toàn khác nhau. Chương trình hành động hầu như chẳng có vai trò gì. Sự khác biệt giữa các ứng cử viên chủ yếu nằm ở phong cách bên ngoài, không phải ở nội dung. Những hứa hẹn về mặt xã hội, là cái chiếm số lượng lớn trong các chiến dịch bầu cử, đều từa tựa như nhau. Cuộc bầu cử này không phải là cuộc lựa chọn số phận, ngay cả khi các ứng viên sẽ làm mọi việc để tạo nên một ấn tượng như vậy. Tại những đường nét cơ bản của nền chính trị Ukraina, cũng như các vấn đề về có tính cấu trúc từ việc thiếu một đa số trong quốc hội, việc xác định không rõ ràng quyền hạn giữa tổng thống và chính phủ, tham nhũng và yếu kém về mặt nhà nước pháp quyền, cũng như hệ thống đảm bảo xã hội không được cải cách, thâm hụt nghiêm trọng tất cả sẽ không có gì thay đổi qua cuộc bầu cử này.

EM: Theo nhận định của ông tình hình sẽ phát triển ra sao sau cuộc bầu cử này? Ông nhìn thấy tương lai của Ukraina sẽ như thế nào?

Lange: Ngay cả khi có thể liền sau bầu cử sẽ xảy ra một cuộc khủng hoảng chính trị mới, thì Ukraina vẫn cứ tiếp tục phát triển từ từ theo hướng dân chủ và pháp quyền, điều này tôi tin chắc là như vậy. Chủ nghĩa đa nguyên cởi mở, và với một công chúng rất tích cực chính là những nền tảng cho sự phát triển đó. Là quan sát viên nước ngoài và đồng thời là đối tác của Ukraina, chúng ta đừng có trông chờ tình hình sau bầu cử sẽ ổn định đáng kể. Hy vọng tình hình sẽ sáng sủa vào "ngày X" và cho đến tận khi đó vẫn chưa có một xúc tiến chính trị nào, cái đấy theo quan điểm của tôi là một sai lầm lớn. Điều này cũng đúng cho Quỹ tiền tệ quốc tế cũng như cho Liên minh châu Âu và các chính sách đối ngoại của Đức. Chúng ta phải chuẩn bị tinh thần cho việc bất ổn, không dự đoán được và tình hình sẽ trở nên phức tạp tại Ukraina vẫn tiếp tục tồn tại. Nếu chúng ta có thể làm được điều đó với nước Ý, thì chúng ta cũng có thể làm được với Ukraina. Về lâu dài, tôi nghĩ rằng mặc cho tất cả các vấn đề, xu hướng phát triển tại Ukraina là tích cực.

EM: Ông Lange, chân thành cám ơn ông về cuộc phỏng vấn này.