Banyan (The Economist) - Chúng ta tha thứ cho chúng mình

 Lê Quốc Tuấn  chuyển ngữ

  Hôm cuối tuần, một tòa án ở thành phố Hồ Chí Minh vừa phạt một kẻ say rượu tinh nghịch gây rối trật tự công cộng. Phạm Văn Bình, một người phu kéo xe 43 tuổi đã leo lên bức tượng đồng Tướng Trần Nguyên Hãn, một võ tướng từng chiến đấu chống lại sự chiếm đóng của Trung Quốc vào thế kỷ 15.

Người say đã ngồi trên cánh tay vị tướng và vẫy tay chào đám đông, kéo dài cuộc biểu diễn phạm pháp của mình trong 15 phút trọn vẹn, trong khi công an hết sức cố gắng dụ dỗ ông ta leo xuống. Thậm  chí, họ còn trải ra cả một cái nệm hơi để đề phòng ông ta có thể bị ngã. Cuối cùng, ông ta đã chịu nhảy xuống.
Không mội ai trong đám đám đông hàng trăm người đúng xem tại chợ Bến Thành gần đó biết đích xác được đấy là một hành động biểu tình phản đối hay chỉ đơn giản là trò hề của một người say bướng bỉnh.
Tuy nhiên,vì hành vi tinh nghịch của ông ta diễn ra vào thời điểm nhạy cảm, cho nên cái cách bắt giữ người say này theo tường thuật từ báo chí chính thức thậm chí có vẻ khác thường. Các quan chức Việt Nam có xu hướng thù ghét bất cứ một gợi ý nhỏ nhặt nào của sự chống đối hoặc gây rối loạn xã hội, đặc biệt ở xung quanh các khu vực quan trọng. Những sự việc phiền phức như vậy thường không được báo chí nhà nước thuật lại, dù có diễn ra trước một số lượng người xem đông đảo.
Ngược lên thủ đô ở phía Bắc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, đang chiến đấu để cố giữ lấy chức vụ của mình. Ông phải chịu sự phán xét trước cuộc họp quan trọng của Ủy ban Trung ương Đảng kéo dài hai tuần, gấp đôi thời gian bình thường.
Hai mươi năm trước, sau khi phát động cuộc thi chạy việt dã tại thành phố Hồ Chí Minh, một kẻ ăn chơi say rượu đã leo ​​lên bức tượng Đức Trần Hưng Đạo - nhân vật được người dân kính trọng như người Mông Cổ sùng bái Thành Cát Tư Hãn - với một lá cờ Việt Nam quấn quanh cổ ngài.
Người làm trò vui, hay kẻ phá hoại ấy đã bị công an dùng dùi cui đánh đập và bắt đi. Những khu tượng đài như thế này tạo nên các điểm tập hợp phổ biến cho giới biểu tình chống đối, những người hy vọng nhắc nhở các cơ quan có thẩm quyền rằng nỗi bất mãn của họ không nên được hiểu là vì không yêu nước.
Gần đây, những người lính bộ đội Việt Công xuất ngũ đã tuần hành từ nông thôn vào thành phố để phản đối những cuộc chiếm đất đang phổ biến. Họ mang theo một bức tượng bán thân của Hồ Chí Minh. Tuần trước hơn mấy trăm người biểu tình ở vùng ngoại ô Hà Nội, nơi có đất đai bị tịch thu để xây dựng một thành phố vệ tinh.
Các vụ cướp đất, nạn tham nhũng, tỷ lệ lạm phát cao một cách khó hiểu, những vụ tháo rút tiền khỏi ngân hàng, sự sụp đổ của doanh nghiệp nhà nước, tình trạng mất công ăn việc làm và các quyền tự do tôn giáo gần đây đã mang lại các cơ sở để gia tăng các vụ chống đối. Tất cả đã diễn ra trong nhiều hình thái và các hình thức khác nhau, và tất cả đều cùng đưa đến sư gia tăng tăng nỗi nghi ngờ về chất lượng lãnh đạo của ông Dũng. 

Trong số những người chỉ trích ông có tổng bí thư đảng Cộng Sản Nguyễn Phú Trọng. Ông xuất hiện trước cuộc họp như một nhân vật có tiềm năng thay thế Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, người đã được đảng bầu lại cho một nhiệm kỳ năm năm lần thứ hai vào tháng Bảy năm ngoái.
  

Một mối quan tâm lớn chính là sức mạnh cá nhân mà ông Dũng đã tích lũy được trong suốt thời gian của mình trong chức vụ thủ tướng. Điều này trở nên rõ ràng thông qua các kết nối cá nhân của ông với các nhân vật quan trọng từ vụ bê bối của ngận hàng thương mại Á Châu (ACB), ngân hàng tư nhân lớn nhất của đất nước và ngành công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin) bị lỗ 4,5 tỷ USD. Giám đốc điều hành từ cả hai tổ chức này đã bị điều tra hoặc bị bỏ tù vì tội tham nhũng.

Cuối cùng, khi 14 ủy viên Bộ Chính trị kết thúc cuộc họp, qua lời phát biểu của nhà lãnh đạo đảng, ông Nguyễn Phú Trọng, được truyền đi trên các hệ thống truyền thông nhà nước, đã đưa ra một tuyên bố rằng họ "nghiêm túc chỉ trích bản thân và thành thật thừa nhận những sai lầm của mình". Ông Trọng cho biết Ủy ban Trung ương Đảng đã quyết định không áp dụng biện pháp kỷ luật "cho một uỷ viên và toàn thể Bộ Chính trị".
Tối thiểu là, ngay lúc này, ông Dũng vẫn giữ được chức vụ của mình. Điệp khúc bất mãn đang trở nên ồn ào và táo bạo hơn, một dấu hiệu của chính sự không hài lòng từ bên trong nội bộ đảng của ông. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang biết điều ấy. À, tiện thể cũng nên biết: bức tượng Trần Nguyên Hãn không hề hấn gì và ông Bình đã chuồn mất sau khi bị phạt chỉ có 36 USD.
Nguồn: The economist